Dolny Śląsk bez smogu w Malczycach – wyniki pomiaru
Dzięki współpracy wójta gminy Malczyce Piotra Frankowskiego oraz Instytutu Rozwoju Terytorialnego ? jednostki pomocniczej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego i włączeniu się do akcji organizowanej przez Dolnośląskiego Alarmu Smogowego i Radio Wrocław w Malczycach w dniach od 28 marca do 4 kwietnia 2018 zamontowany był pyłomierz.
Pomiary wykonywane były w zakresie stężenia pyłu zawieszonego PM10, przy pomocy profesjonalnego pyłomierza, który został ustawiony na daszku budynku Urzędu Gminy przy ul. Traugutta 15 (widoczny na zdjęciu klimatyzator był nieczynny).
Wyniki z pomiaru przedstawiają się następująco (linia pozioma obrazując normę średniodobową dla PM10 ? 50 ?g/m3nie zmieściła się na grafice ? jest dużo poniżej):
Ponieważ badanie nie obejmowało pełnej doby pierwszego i ostatniego dnia, nie wykonano wyliczeń stężenia średniodobowego PM10 dla 28 marca i 4 kwietnia 2018. Najwyższe stężenie PM10 (362mg/m3) miało miejsce 2018-04-01o 04:26. Średnia stężenia PM10 z całego pomiaru to 175 mg/m3. Z wykresu widać, iż wzrosty zanieczyszczenia powietrza notowane są głównie po południu/wieczorami oraz o poranku, czyli w czasie, gdy rozpalane są piece na paliwa stałe.
Najbliższa stacja WIOŚ, do której można porównać wyniki naszego badania, znajduje się we Wrocławiu na ul. Korzeniowskiego.Stężenia średniodobowe pyłu PM10 w porównaniu do tej stacji i z tego okresu wyglądają następująco (norma dobowa dla PM10 to 50 ?g/m3? zaznaczona linią poziomą):
W ciągu 6 pełnych dni pomiarów zanotowaliśmy 6 dni z przekroczeniami normy PM10, sięgającymi ponad 300% normy.
Należy jednocześnie pamiętać, że wyniki z pomiarów:
- są wielce uzależnione od panującej wówczas pogody (np. wiatr, deszcz, śnieg oczyszcza oczyszczają powietrze z pyłów) oraz od lokalizacji urządzenia;
- są próbką tylko dla tego przedziału czasowego (6 z 365 dni) i tylko dla tego miejsca, gdzie stał pyłomierz. W kotlinach i dolinach górskich jakość powietrza może różnić się diametralnie już na niewielkich odległościach;
- nie zastępują oficjalnych badań i nie stanowią podstaw do określenia stanu powierza przez cały rok. W tym celu najlepiej zainstalować profesjonalny sprzęt na stałe;
- nie sprawią, że poprawi się jakość powietrza. Zazwyczaj jest wręcz odwrotnie ? modelowania często okazują się niedoszacowane, pomiary zaś wskazują faktyczny, gorszy stan jakości powietrza.
Skąd ten smog?
Źródłem zapylenia w sezonie grzewczym jest przede wszystkim dym uchodzący z domowych kominów, pochodzący ze spalania paliw stałych, głównie węgla i drewna.Przy braku warunków dla rozwiewania i rozmywania zanieczyszczeń (wiatry i deszcze), nawet pomimo ładnego słońca, notuje się koncentrację pyłów zawieszonych, zwłaszcza na terenach gęsto zabudowanych, czy w kotlinach i dolinach górskich.
Uchwała antysmogowa dla Dolnego Śląska
Dolny Śląsk to jeden z 3 najbardziej zanieczyszczonych województw w Polsce. Jak pokazują coroczne raporty Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, praktycznie wszystkie gminy w regionie mają problem z zanieczyszczeniami powietrza. Każdy sezon grzewczy to czas morowy dla Dolnoślązaków. Ostrożne szacunki wskazują, że rocznie z powodu zanieczyszczonego powietrza umiera ok. 3000 mieszkańców i mieszkanek Dolnego Śląska.
Zgodnie z przyjętą jednogłośnie 30.11.2017 r. uchwałą antysmogową dla Dolnego Śląska, w Malczycach od 1 lipca 2018 roku nie będzie można spalać mułów i flotów węglowych, węgla sypkiego o uziarnieniu poniżej 3mm, węgla brunatnego oraz mokrego drewna (o wilgotności pow. 20%). Dalej będzie można używać węgla i drewna, ale tylko wysokiej jakości. Od 1.07.2018 nie będzie można też montować nowych ?kopciuchów?, tylko piece i kotły spełniające wymogi emisji pyłu określone dla Ekoprojektu. Do roku 2024 roku mają zniknąć obecnie używane ?kopciuchy?, zaś kotły klasy 3 lub 4 będą mogły pracować jeszcze do 2028 roku. Docelowo mają pozostać w użyciu tylko urządzenia grzewcze na paliwa stałe spełniające wymogi Ekoprojektu. W celu obniżenia emisyjności obecnie używanych ?kopciuchów? uchwała antysmogowa zezwala na stosowanie elektrofiltrów (które od lat używa przemysł zmuszony przepisami do redukcji zanieczyszczeń powietrza).
Polacy mają żelazne płuca
W Polsce normy dobowe dla pyłów drobnych PM10 są ustalone na trzech poziomach:
- poziom dopuszczalny 50 ?g/m3 (dobowy)
- poziom informowania 200 ?g/m3 (dobowy)
- poziom alarmowy 300 ?g/m3 (dobowy)
Warto tu zauważyć, że polskie poziomy są wyjątkowo liberalne w kwestiach informowania i alarmowania społeczeństwa o smogu, który w takich dawkach poważnie zagraża naszemu życiu i zdrowiu. We Francji na przykład poziom alarmowy wynosi 80 ?g/m3, w Czechach 100 ?g/m3, w Wielkiej Brytanii: 101 ?g/m3. Stąd apele alarmów smogowych i naukowców o obniżenie poziomów do standardów powszechnie obowiązujących w Europie.
opracował:Radek Lesisz